۱-۹-۳- قلمرو مکانی تحقیق:

قلمرو مکانی این تحقیق شامل شعب بانک تجارت شهرستان کاشان می‌باشد و جامعه مورد نظر کلیه کارشناسان و مدیران شاغل در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان می‌باشد.

۱-۱۰ تعریف عملیاتی واژه ها :

خلاقیت :

ورنون^[۴] در تعریف خلاقیت می‌گوید: خلاقیت توانایی شخص در ایجاد ایده ها، نظریه ها،بینش‌ها یا اشیای جدید و نو و بازسازی مجدد در علوم و سایر زمینه‌هاست که به وسیله متخصصان به عنوان پدیده‌ای ابتکاری و از لحاظ علمی، زیبائی شناسی، فناوری و اجتماعی با ارزش قلمداد گردد. (ورنون، ۱۹۸۲ (

نوآوری :

نوآوری عبارت است از عملی و کاربردی ساختن افکار و اندیشه‌های نو ناشی از خلاقیت، به عبارت دیگر، در خلاقیت اطلاعات به دست می‌آید و در نوآوری، آن اطلاعات به صورت‌های گوناگون عرضه می‌شود. (رابینز^[۵]، ۱۹۹۱)

منابع :

به کلیه اقلام بدهی و سرمایه بانک اطلاق می‌گردد که شامل منابع عملیاتی می‌باشد.

جذب منابع مالی :

بانک ها می‌توانند تحت هر یک از عناوین سپرده‌های قرض الحسنه و سپرده‌های سرمایه گذاری مدت دار به قبول سپرده مبادرت ورزند. این امر تحت عنوان جذب یا تجهیز منابع مالی شناخته شده است.

دانش:

دانش ، اطلاعاتی سازماندهی و تجزیه‌و تحلیل‌شده است که می‌تواند قابل‌درک و نیز کاربردی برای حل مسئله و تصمیم‌گیری باشد . (تورین^[۶])

دانش در این تحقیق با توجه به مؤلفه‌ های اطلاعات تخصصی کارکنان، اطلاعات عمومی کارکنان، بالا بردن سطح دانش کارکنان، تحصیلات دانشگاهی کارکنان سنجیده شد.

توانایی عقلانی:

به مجموعه‌ای از واکنش‌های ذهنی و عینی که شخص را برای انجام کاری نمایان در زمانی مشخص قادر می‌سازد.

توانایی عقلانی در این تحقیق با توجه به مؤلفه‌ های درک کافی و مناسب کارکنان، قدرت درک و تحلیل مسائل سازمانی کارکنان، قدرت تجزیه و تحلیل مشکلات توسط کارکنان، توانایی در ارائه ایده توسط کارکنان، تعریف مجدد مسائل سازمانی و ارائه راه حل برای آن ها توسط کارکنان سنجیده شد.

انگیزش :

سیفرت^[۷] در سال ۱۹۹۲ انگیزش را اینگونه تعریف ‌کرده‌است: انگیزش ، یک تمایل یا گرایش به عمل کردن به طریقی خاص است.

انگیزش در این تحقیق با توجه به مؤلفه‌ های ایجاد امنیت شغلی کارکنان در ارائه ایده های نو و خلاقانه، پاداش و تشویق های مادی و معنوی کارکنان در ارائه ایده های خلاق و نو، انعطاف پذیری سازمان در برخورد با ایده های جدید، میزان تمایل کارکنان به انجام کار و ارائه ایده های جدید مورد سنجش واقع شد.

شخصیت:

شخصیت از دیدگاه روانشناسان عبارت است از خصوصیات و شیوه های رفتاری و کیفیت سازگاری فرد که جنبه دائمی داشته، فرد را از دیگران متمایز می‌کند و سبب ارتباط بین او و دیگران در محیط می‌گردد. نگرش‌های فرد نسبت به خودش، عادت‌های رفتاری، نگرش فرد نسبت به دیگران و نوع اندیشیدن و چگونگی شیوه های بیان آن، رغبت‌ها و آرزوهای فرد را شخصیت می‌نامند.

شخصیت در این تحقیق با توجه به مؤلفه‌ های مصر بودن در کار و پافشاری بر ایده های خلاق، مقاومت و تحمل کارکنان در مقابل فشارهای درونی و بیرونی در ارائه ایده های خلاق، اجتناب از خصوصیت همرنگ جماعت شدن در ارائه ایده های خلاق، عادات اجتماعی کارکنان سنجیده شد.

محیط:

به پدیده ­های اطراف سازمان اطلاق می­گردد؛ که به طور معمول عواملی نظیر دولت، رقبا، تکنولوژی، عرضه و تقاضای نیروی کار، مشتریان و ارباب رجوع و اخیراً صنعت مرتبط با سیستم را دربرمی­گیرد.

محیط در این تحقیق با توجه به مؤلفه‌ های وجود فضای حمایتی در سازمان در ارائه ایده های نو، ایجاد فضای خلاق در سازمان، آشنایی مدیریت سازمان از ایده های نو، حمایت همکاران و عدم انتقاد منفی آنان در ارائه ایده های نو سنجیده شد.

فصل دوم:

ادبیات تحقیق

۲-۱- مقدمه

جذب بیشتر منابع مالی و رقابت مؤثر در جذب این منابع توسط گروه‌های مختلف بانکی از موضوعاتی است که مورد توجه نهاد‌های مالی و اعتباری قرار داشته و دارد. البته گرچه بلافاصله پس انقلاب با حذف بانک‌های خصوصی، همۀ گروه‌های بانکی زیر نظر دولت اداره شدند، ولی کم و بیش در جذب بیشتر منابع مالی با یکدیگر به رقابت پرداخته‌اند. امروزه به جز رقابت بین گروه‌های بانکی دولتی و خصوصی موجود، ایجاد بانک‌های خصوصی جدید، مؤسسات مالی و اعتباری جدید و همچنین گسترش دامنه فعالیت مؤسسات قرض الحسنه نیز مزید بر علت شده و لذا در سیستم بانکی کشور در جذب منابع مالی به رقابت پرداخته‌اند (رازانی،۱۳۸۲).

امروزه سازمان‌ها در مواجهه با محیط پویا و رقابت جهانی برای بقا و رشد نیازمند یک مزیت رقابتی پایدار می‌باشند. برای داشتن چنین مزیتی نیروی انسانی متخصص و خلاق جزء ضروریات ابتدایی است. علی رغم سابقه طولانی خلاقیت و نوآوری در حیات بشری، سازمان ها اخیراً بواسطه سرعت شگرف تغییرات تکنولوژیک، رقابت جهانی و عدم اطمینان اقتصادی پی برده‌اند که کلید مزیت رقابتی پایدار، خلاقیت نیروی انسانی می‌باشد. برقراری محیط حمایتی از خلاقیت کارکنان ‌به این صورت به بقای سازمان کمک می‌کند که وقتی کارکنان در کارشان خلاق باشند، قادر خواهند بود ایده های تازه و مفیدی ‌در مورد محصولات، عملکرد، خدمات یا رویه‌های سازمانی ارائه دهند و به کار گیرند(حدت و مقدمی ،۱۳۸۷).

در چند سال قبل در بانک‌های دولتی بحث نوآوری به جدیت امروز مطرح نبوده، در واقع رقابتی وجود نداشته تا نوآوری اهمیت پیدا نماید و تنها رقابت بانک‌ها در طراحی مهیج تر جشنواره‌های قرض الحسنه پس انداز بوده و در آن زمان نظام پیشنهادات برای مشتریان و پرسنل روند بیشتر کارها بوده تا آن ها با ارائه پیشنهادات و نظرات خود محلی را برای کسب ایده و خلاقیت در اختیار بانک قرار می‌دانند اما این موضوع ( نوآوری ) در بانکداری امروز آنقدر اهمیت پیدا نموده که حتی بسیاری از بانک‌ها جهت اجرایی‌تر شدن این امر و پیشی گرفتن از رقبا اقدام به تغییر چارت سازمانی خود با هدف ‌پاسخ‌گویی‌ به مشتریان با شناسایی نیازهای آن ها با تشکیل دوایر و ادارات مانند تحقیقات و طراحی خدمات و محصولات نموده‌اند و متشکل از افراد مجرب ‌بانک‌دار و ایده پرداز همراه با کارشناسان متخصص در انواع خدمات بانکی می‌باشد.(اسماعیل نیا ،مصطفی،۱۳۹۲)

بخش اول

۲-۲- خلاقیت^[۸]

خلاقیت از واژه انگلیسی creation (خلاقیت)create ، (خلق کردن)، creative (خلاق) مشتق شده است.

Create: به معنی خلق کردن یا به وجود آوردن است. و این فعل در قرن چهاردهم میلادی وارد زبان انگلیسی شد.

Creation: به معنی عمل خلق کردن یا عمل ساختن است. این مصدر در قرن چهاردهم میلادی وارد زبان انگلیسی شد.